به نقل از «ایسنا»

«خشتی پورد» لنگرود، جاذبه ای برآمده از راه شاه عباسی

تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۲۱۶۴۳

ایسنا/گیلان پل خشتی لنگرود، در مسیر راه قدیم شاه عباسی ساخته شده و دو محله قدیمی «راه پشته» و «فشکالی محله» را بهم متصل می کند. این پل نماد شهر لنگرود است و مدیریت شهری با سنگفرش حریم پل و نزدیک به بازار سماکان، بر جاذبه های گردشگری این شهر افزوده است.

بازارسماکان  لنگرود، درست نزدیک به رودخانه بزرگ این شهر ساخته شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رودخانه ای که در گذشته بسیار پرآب بود و تصاویر قدیمی نشان می دهد این رودخانه و شعبات آن، کار حمل کالا و بار را انجام می داد. ماهی های صید شده با قایق های بلند موسوم به نودنبال، زیر پل خشتی توقف می کردند و بار ماهی برای بازار سماکان تخلیه می شد. حالا هم اگر بخواهید از بازار ماهی فروشان، به سمت پل خشتی بروید، از راسته ای عبور می کنید، که وسایل ماهی گیری و مواد مورد نیاز تهیه ماهی شور و دودی می فروشند.

بالاخره آسمان لنگرود هم بارانی شد و از پله های طاقی انتهای بازارسماکان، چتر بدست به سمت پل خشتی می روم. پل خشتی در شب ها نیز زیباست. پلی که نماد شهر لنگرود است، چندسال پیش مرمت شد و نورپردازی مناسبی بر پایه های پل نصب گردید. حالا پل خشتی در میان نورهای رنگی، شب های لنگرود را زیباتر می کند.

سفرنامه نویسان اروپایی زیبایی لنگرود را ستوده و آن را همسان «ونیز» توصیف کرده اند. «ویلیام ریچارد هولمز» در دوران محمد شاه قاجار(۱۸۴۴میلادی- ۱۲۵۰شمسی) از سواحل دریای کاسپین دیدن کرد. قدیمی ترین تصویر موجود از این پل، نقاشی است که هولمز در سفرنامه خود کشیده است. در تصویر او، اسکله قایق های کوچک یا لوتکا را نشان می دهد، تصویر پل را در پس زمینه دور خود می نمایاند.

ریچالرد هولمز، در وصف پل خشتی لنگرود نوشته است: «پل نزدیک شهر، سازه زیبایی است. قوس های نوک تیز و بلند آن تقریبا به یک وجبی لبه دیواره ی پل می رسد و به بنا سبک زیبایی می بخشد. فرسودگی خشت های پل حاکی از قدمت آن است، با این وجود خود پل به خوبی مرمت شده است.» هولمز حتی بقایای کشتی «کاپیتان التون» را- که در زمان نادرشاه افشار ساخته شده بود- در پهنه های آبی لنگرود دیده بود.

بر فراز پل خشتی لنگرود می ایستم، پلی که با قلوه سنگ های گرد رودخانه ای کف پوش شده است. جریان آرام رودخانه، در اثر باران پی درپی برهم ریخته و آب پرشتاب به سمت بندر چمخاله می رود. پل خشتی هنوز مهمترین راه ارتباطی دو محله قدیمی لنگرود، یعنی «فشکالی محله» و «انزلی محله» است.

«محله راه پشته»، در جبهه غربی و نزدیک به بازار سماکان قرار دارد. محله ای که در زمان حکومت فرمانروایان محلی بیه پیش(۷۶۹ تا ۱۰۰۰ق) قریه ای بیش نبود و آن را به «سید حسین کیا» می سپرند تا آبادش کند. این محله  از بی آبی رنج می برد و سید حسین کیا استخر و آبگیری در آن ایجاد و محله را آباد نمود. (نک از آستارا تا استرباد) و حالا سید حسین کیا و دیگر برادرش ابراهیم در ضلع شرقی همین رودخانه و بعد از بازار سماکان لنگرود خفته اند و آرامگاه این دو برادر با معماری بومی و نقاشی های مذهبی بجامانده از دوره قاجار، مهمترین بنای مذهبی لنگرود است.

«انزلی محله»، در دیگر سوی پل خشتی قرار دارد. محله ای که منابع نوشته اند، زمانی که نادرشاه افشار تصمیم گرفت به کمک کاپتان التون انگلیسی، کشتی جنگی بسازد تا جلوی تجاوز روسیه را بگیرد، کارگران وصنعتگرانی را از بندرانزلی به لنگرود آورد و در این نقطه سکونت داد.(نک ولایت دارالمرز)

عمارت های توسلی ها، نزدیک به رودخانه قرار دارد. تاجری که تجارتخانه اش درست چسبیده به پل خشتی قرار داشت و کرجی ها کالا و بار را از رودخانه حمل کرده و نزدیک پایه های پل و بارانداز تخلیه می کردند.

پل خشتی لنگرود و یا به لهجه گیلکی شرق گیلان، «خَشتی پُورد»، از معدود بناهایی است که پیش از انقلاب و در ۱۳خرداد سال ۱۳۵۱ در فهرست بناهای میراثی کشور، ثبت ملی شد. این پل درست در مسیر راه تاریخی معروف به « جاده شاه عباسی» ساخته شده است.

اگرچه در مستندات پرونده ثبتی، قدمت پل خشتی لنگرود را دوره ایلخانی نوشته اند، اما به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، سند معتبر و متقنی در این زمینه در دست نیست. زیرا تا سال ۹۱۲ قمری در لنگرود تنها پل چوبی وجود داشته است.

باتوجه به اینکه این پل در مسیر راه قدیم لاهیجان به لنگرود و در مسیر راه شاه عباسی قرار گرفته، به احتمال زیاد پل خشتی لنگرود در دوره صفویه ساخته شده است .

بر اساس منابع مکتوب، پل خشتی لنگرود، ۳۷متر طول و ۵۰/۴ متر عرض دارد و ارتفاع از سطح رودخانه ۷۰/۹متر می باشد. ملاط آن از آهک و ساروج بوده و دهانه های فراخ پل امکان تردد  کشتی ها را امکان پذیر می کرده است.

دکتر منوچهر ستوده- که دهه ۴۰ از پل خشتی لنگرود دیدن کرده – درباره اش می نویسد: «دو طرف پل به جاده دو طرفه که موازی جریان آب است، ختم می شود. برای اینکه انتهای دو شیب پل بر جاده اصلی سوار شود، این جاده دو طرفه را از طرفین سربالا ساخته اند. چنین طرحی در هیچیک از پلهای گیلان تاکنون دیده نشده است. » این نویسنده، تاریخ بنای لنگرود را به دوران سلجوقی نسبت داده و به بندر بودن این شهر و تردد کشتی های اروپایی از دید «سفرنامه  هنوی» تاکید دارد. البته وی نیز تاریخ بنای پل را به درستی نمی داند و تنها به نقل از رابینو، نایب کنسول انگلیس در رشت اوایل قرن بیستم، اشاره دارد که پل معروف به «حاج آقا پُرد» می باشد. و احتمال داده که مرمت آن توسط « حاجی آقا بزرگ منجم باشی»، حاکم لنگرود در دوره قاجار، چنین تصوری را به عنوان بانی ایجاد کرده است.

حریم این پل خشتی زیبا، بارها و بارها از سوی متولیان شهر دستخوش تغییر شده است. دهه ۷۰حریم پل از سمت بازار سماکان به یک فضای استراحت کوتاه برای مسافران و اهالی تبدیل شد. دهه ۸۰، این فضای مکث و صندلی های آن برچیده شد و شهرداری لنگرود آن را به عنوان پارکینگ درون شهری تغییرکاربری داد. ۲سال پیش پل خشتی لنگرود توسط اداره کل میراث فرهنگی گیلان مرمت گردید و به منظور بازآفرینی شهری و بهسازی حریم پل، بار دیگر پارکینگ جمع آوری و دوباره به عنوان فضای مکث شهروندان تغییرکاربری یافت. با سنگفر شدن میدان اصلی شهر و نزدیک به بازار سماکان، حالا مهمترین بنای خشتی لنگرود، چشم انداز زیبایی پیدا کرده است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی مرمت بناهاي تاريخي شهر لنگرود پل خشتی لنگرود نادرشاه افشار دوره صفویه استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری پل خشتی لنگرود مسیر راه ساخته شده شاه عباسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۲۱۶۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرورت تأمین زیرساخت‌ها و ایجاد جاذبه در آموزش و پرورش

حجت‌الاسلام حسینی امام جمعه بافق در خطبه‌های نماز جمعه این هفته شهرستان گفت: حدود هشت سال قبل در شهرستان حدود ۳۰۰ معلم مازاد داشتیم، اما امروز بیش از ۳۰۰ معلم در بافق کم داریم.

او افزود: کمبود معلم مرد در شهرستان داریم؛ حال چگونه مسئله عفاف و حجاب را باید دنبال کنیم درحالیکه در مدرسه پسرانه معلم خانم درس بدهد؟

حسینی بیان کرد: امروز نیاز ما به معلم بیش از هر نیاز دیگر است و رهبر معظم انقلاب بر افزایش توانمندی معیشتی معلمان تأکید کردند. 

او ادامه داد: زیرساخت را باید آماده کرد تا آموزش و پرورش جاذبه داشته باشد و جوانان به سوی شغل معلمی کشیده شوند. 
خطیب جمعه بافق گفت: تمام ارگان‌های ما نیرو جذب می‌کند، اما آموزش و پرورش نیرو می‌سازد و کسی که می‌خواهد نیرو بسازد خودش باید متدین باشد. 

او تأکید کرد: یک مسئله‌ای باید با جدیت در مدارس دنبال شود، بحث هویت ملی دانش‌آموزان است به این معنی که دانش آموزان به ایرانی بودن خود افتخار کنند. 
حسینی افزود: روحیه انقلابی در آموزش و پرورش باید ایجاد و تقویت شود و هرکسی با زبانش یا قلمش روحیه‌ی انقلابی را در آموزش و پرورش تضعیف کند، خداوند اورا نخواهد بخشید. 

او گفت: دانش‌آموزان ما باید به سوی حرفه آموزی و هنر آموزی سوق داده شوند و آموزش و پرورش نیز به این مسئله بپردازد. 

امام جمعه بافق در بخش دیگری از سخنان خود گفت: امروز اول مسئله‌ی تمام دنیا فلسطین است و این جنبش‌های دانشجویی در دنیا و کشور‌های غربی، حقانیت دفاع ایران از فلسطین را نشان می‌دهد. 

او افزود: اسرائیل امروز با بهانه یهود ستیزی، در غزه می‌جنگد، در حالی که ما با یهود مشکلی نداریم، ما با صهیونیست مشکل داریم. 
حسینی گفت: امروز دانش‌آموزان ما باید به صورت عقلانی درک کنند که چرا مرگ بر آمریکا یا ظلم سرکوب این جنبش‌های دانشجویی باید برای دانش‌آموز ما تبیین شود.

باشگاه خبرنگاران جوان یزد یزد